Beleggingsdilemma: wat met grondstoffen in de energietransitie?
ESG-beleggen1 is niet altijd een kwestie van goed of fout. In deze rubriek kijken we vanuit ESG-perspectief naar concrete voorbeelden van beleggingsdilemma’s. Ditmaal staan we stil bij uitdagingen rond de productie van grondstoffen die nodig zijn voor de energietransitie.
De energietransitie vereist grote hoeveelheden grondstoffen voor elektrificatie en schone energieopwekking. Veel van de grondstoffen die Europa hiervoor nodig heeft, worden vanuit niet-Europese landen geïmporteerd. China, bijvoorbeeld, heeft circa 80% van de wereldwijde productie van zogenoemde ‘zeldzame aardmetalen’ in handen. Ook produceert het land zo’n 75% van alle lithiumbatterijen – onmisbaar voor elektrische auto’s.
Geopolitieke spanningen en verstoringen in de toeleveringsketens hebben ertoe geleid dat Europa minder afhankelijk wil worden van andere regio’s als het gaat om grondstoffen. Daarom wil Europa onder andere een deel van de grondstoffenwinning op het eigen continent laten plaatsvinden. Hier stuiten we op een dilemma: om CO2-neutraal te worden zonder sterk afhankelijk te zijn van andere regio’s, zal Europa mijnactiviteiten moeten ontwikkelen binnen de eigen regio – met alle ESG-risico’s van dien.
Laten we lithium als voorbeeld nemen: vorig jaar kondigde het Franse mijnbouwbedrijf Imerys aan te beginnen met lithiumwinning in Frankrijk; één van de grootste lithiumwinningsprogramma’s in Europa tot dusver. Met de lithium die via dit mijnbouwproject wordt gewonnen, wordt het binnen enkele jaren mogelijk om 700.000 batterijen voor elektrische auto’s per jaar te produceren. Hierdoor zal er aanzienlijk minder lithium van buiten Europa hoeven te worden geïmporteerd. Maar door zulke mijnbouwactiviteiten binnen de Europese landsgrenzen te ontwikkelen, nemen ook ESG-gerelateerde risico’s – zoals luchtvervuiling en uitputting van watervoorraden – in Europa toe.
Zouden we mijnbouwbedrijven dan moeten verbieden om grondstoffen te winnen in Europa, terwijl we diezelfde grondstoffen blijven importeren uit regio’s waar mogelijk minder klimaatvriendelijke maatregelen zijn getroffen? Als we ervoor kiezen om afhankelijk te blijven van buitenlandse mijnbouwactiviteiten, dan kunnen we vanuit Europa ook weinig invloed uitoefenen op de eventuele milieuschade die daarmee wordt aangericht. In plaats daarvan kunnen we nadenken over de mogelijke milieuvoordelen die op lange termijn te behalen zijn wanneer we bepaalde mijnactiviteiten juist wel naar Europa halen.
Toegegeven, op korte termijn kunnen zulke mijnbouwprojecten leiden tot hogere ESG-risico’s binnen Europa. Maar de EU is bezig met het ontwikkelen van een fors reguleringsprogramma om duurzame bedrijfsvoering te stimuleren. Samen met de EU kunnen ESG-beleggers mijnbouwbedrijven aanmoedigen om grondstoffen te winnen met behulp van technieken die minder schadelijk zijn voor het milieu.
Sandra Saïdi - Portefeuillemanager Duurzame Aandelen
