5 aandachtspunten voor een futureproof familiebedrijf

Familiebedrijven kunnen maar succesvol blijven als ze hun business en hun familie professioneel beheren. Het familiale aandeelhouderschap, de bloedbanden en familiale dynamieken kunnen een bron van sterkte zijn, maar ook van conflict. Daarom raden we aan een overlegkader te scheppen nog voor u aan successie begint te denken.

Dat kan concreet vorm krijgen door de oprichting van een familieforum, het opstellen van een familiecharter of zelfs door externe, neutrale adviseurs aan te stellen. Als er al een kader voor ontmoeting en overleg bestaat, heeft u een stevig fundament gelegd voor een gestroomlijnde overdracht als de tijd rijp is.

Een controlestructuur kan aangewezen zijn om als pater of mater familias nog even de touwtjes in handen te houden. Bijvoorbeeld als er een combinatie is van kinderen die zeer actief zijn binnen de onderneming en anderzijds kinderen die er eerder buiten staan.

Een maatschap kan een flexibele en discrete manier zijn om de overdracht te structureren, met name bij familiebedrijven. Dat vehikel biedt grote statutaire vrijheid en maakt het mogelijk het beheer van het familiebedrijf geleidelijk en gecontroleerd over te dragen, terwijl de oudere generatie een adviserende rol kan behouden.

Het aanleggen van een liquidatiereserve laat toe om op (midden)lange termijn en op een fiscaalvriendelijke manier gelden uit de vennootschap te halen.

Jaarlijks kan uit de winst na vennootschapsbelasting een liquidatiereserve aangelegd worden tegen een bijkomende betaling van 10% belasting. Indien deze reserve pas bij ontbinding van de vennootschap wordt uitgekeerd aan de aandeelhouder(s), is er géén extra belastingdruk meer. Bij voortijdige uitkering – maar na de wettelijk voorziene ‘wachttermijn’ – zal er nog een bijkomende belasting verschuldigd zijn, die de totale belastingdruk op 15% legt (incl. de reeds ingehouden 10%).

De (overtollige) liquiditeiten die op die manier binnen de vennootschap blijven, kunnen door de vennootschap belegd worden. De potentiële opbrengsten hieruit kunnen op hun beurt ook weer genieten van het gunstregime. Fiscaalvriendelijke beleggingen kunnen dan finaal zelfs resulteren in een nog hoger rendement na belastingen.

Let wel, de aangelegde liquidatiereserve is zeker ook een aandachtspunt bij een bedrijfsoverdracht (bvb. via schenking). Aan wie komen ze toe: de overdrager of de overnemer ?  Zijn er echter plannen om de onderneming te verkopen, dan kan het net aangewezen zijn om géén liquidatiereserve aan te leggen.

Besteed na de bedrijfsoverdracht een deel van uw vermogen aan filantropie. Dat kan via een geefplan. Zo’n plan helpt op een proactieve manier te achterhalen welke goede doelen of projecten bij u passen.

Filantropie kan gezien worden als een volgende stap of een nieuw begin, waarmee u niet alleen uw visie voor de toekomst vormgeeft, maar ook een positieve bijdrage levert aan de gemeenschap. Er bestaan verschillende juridische mogelijkheden, van een eenmalige gift tot de oprichting van een eigen stichting, elk met hun eigen fiscaliteit.

Je hoeft zelfs niet te wachten tot de bedrijfsoverdracht om hiermee te starten. We zien dat ondernemingen soms zélf aan filantropie doen, wat dikwijls ook positief afstraalt op de onderneming zelf.

De complexiteit van een familiebedrijf vraagt om deskundige begeleiding. Het inschakelen van adviseurs die gespecialiseerd zijn in zowel de financiële, juridische als emotionele aspecten van een familiebedrijf kan cruciaal zijn. Zo’n begeleiding zorgt ervoor dat u geïnformeerde beslissingen neemt, risico’s minimaliseert en de continuïteit van zowel het bedrijf als de familieharmonie waarborgt.