Waterschaarste belangrijke drijfveer voor innovatie

Water is voor mensen én bedrijven cruciaal. ‘Er is geen alternatief,’ benadrukt Judith Sanders, beleggingsstrateeg van ABN AMRO MeesPierson. ‘Door slimmer om te gaan met het beschikbare water kunnen we iets doen aan de toenemende schaarste ervan.’ Sanders ziet dat bedrijven en overheden fors investeren in onder andere het besparen en terugwinnen van water. Ook consumenten kunnen hun steentje bijdragen door zuinig om te gaan met water.

Zo weten we uit onderzoek van het Stockholm Resilience Center van Stockholm University hoeveel miljard kubieke meter zoetwater we per jaar ongeveer duurzaam kunnen verbruiken zonder schade aan het milieu. Dat niveau is anno 2023 bijna bereikt. Door de groeiende bevolking zal de komende jaren de vraag naar water alleen maar stijgen. Dat legt grote druk op het milieu en de maatschappij. Werk aan de winkel dus.

Gelukkig raken consumenten én bedrijven steeds meer doordrongen van het belang van voldoende schoon water voor milieu en de maatschappij. In de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (de SDG's van de VN, red.) wordt water niet voor niets “de kern van duurzame ontwikkeling” genoemd, zegt Sanders. In SDG 6 is opgenomen dat in 2030 wereldwijd iedereen toegang moet hebben tot schoon drinkwater. Daar zijn al grote stappen gezet; sinds 1990 kregen bijna 2,3 miljard mensen toegang tot schoon water. Dat heeft een groot effect benadrukt Sanders: ‘Schoon water is belangrijk voor armoedebestrijding, economische groei en bescherming van het milieu. Miljarden mensen zijn bovendien voor hun levensonderhoud afhankelijk van water.’

Ze vindt het opmerkelijk dat er nog steeds relatief weinig aandacht is voor waterschaarste en de rol van water in ons levensonderhoud. ‘Eind maart vond de Waterconferentie van de Verenigde Naties plaats in New York. Nederland was medeorganisator, maar je leest er weinig over. Best gek voor een conferentie over een eerste levensbehoefte.’

Het bedrijfsleven heeft een belangrijke rol in het oplossen van de waterschaarste. Zo wordt een vijfde van al het beschikbare zoete water jaarlijks verbruikt door de industrie. Sanders ziet de animo voor waterbesparing en recycling in het bedrijfsleven toenemen. De prijsstijging van de grondstof helpt daarbij. Zo wil het Amerikaanse voedingsmiddelenconcern General Mills het waterverbruik nog verder terugbrengen door het in de interne processen te beprijzen. Dat moet bedrijfsonderdelen stimuleren om nog zuiniger met water om te gaan.

Voor bedrijven is het van groot belang dat er voldoende water beschikbaar is. Dat is al lang niet meer overal vanzelfsprekend. Een voorbeeld is bierbrouwer Heineken die wereldwijd 170 brouwerijen heeft, waarvan 26 in gebieden waar sprake is van watertekorten. ‘Een risico als je product zoals bier voor 93% uit water bestaat en ook voor het brouwen en bottelen veel water nodig is.’ Een van de redenen voor de brouwer om in de afgelopen jaren de hoeveelheid water die nodig is om een hectoliter bier te brouwen met een derde terug te brengen tot 3 hectoliter.

Wereldwijd kijken vele bedrijven kritisch naar het watergebruik. Binnen de eigen onderneming, binnen de productieketen en binnen de samenleving. Zo stimuleert voedingsmiddelenconcern Mars – eigenaar van rijstmerk Uncle Ben’s – duurzame innovatie bij de rijstproducenten waarmee het samenwerkt. Bijvoorbeeld door te investeren in druppelirrigatie. Door deze innovatieve bewatering kan rijst makkelijker groeien in gebieden waar minder water beschikbaar is.

Sanders benadrukt dat water zeker niet alleen in voedselproductie cruciaal is. Zo vergt bijvoorbeeld ook de productie van semiconductors – computerchips – grote hoeveelheden zeer schoon water. Chipproducent TMSC moest in 2021 tijdens een periode van grote droogte in Taiwan immense hoeveelheden water van een ander deel van het eiland aanvoeren. De onderneming investeert sindsdien meer dan ooit in waterrecycling.

Bedrijven zijn zich steeds meer bewust van hun rol in de samenleving. Siemens vangt bij zijn productielocatie in India regenwater op tijdens het moessonseizoen. Dit water wordt gebruikt voor de eigen voorzieningen, maar ook voor de aanvulling van het grondwater in de omgeving in de droge periode na de moessons.

De wijze waarop een onderneming met water om gaat kan dus een kans of een risico zijn. Beleggers kunnen risico’s beperken en bijdragen aan de oplossing van de problemen rond water door gerichte keuzes in de portefeuille. Door te kiezen voor bedrijven die zuinig met water omgaan en zoveel mogelijk circulair produceren. Of door te investeren in bedrijven die de technologie daarvoor ontwikkelen.

De vraag naar innovatieve watertechnologie door bedrijven en overheden stijgt al jaren. Denk aan technologie om afvalwater snel te filteren. Of om lekkende ondergrondse leidingen gericht op te sporen. Zo is in Frankrijk en de Verenigde Staten het waterleidingnetwerk sterk verouderd. Vele miljarden liters drinkwater lekken jaarlijks weg. Ook aanbieders van geavanceerde sproeisystemen in de landbouw profiteren van de aandacht voor waterbesparing. Zo kan investeren in bedrijven die bijdragen aan de verduurzaming ook kansrijk zijn.