Update Obligaties: onzekerheid over Frankrijk
Politieke risico’s zorgen sinds vorige week voor onrust op de markten. De Franse president heeft na de Europese parlementsverkiezingen vervroegde landelijke verkiezingen uitgeschreven. In de markten was de reactie nerveus. En de risicopremie tussen de rente op Franse en Duitse staatsobligaties liep op.
Na het besluit van de Franse president Emmanuel Macron is de rente op tienjaars overheidspapier in Frankrijk gestegen tot boven 3,2%, het hoogste niveau sinds november vorig jaar. De spread (risicopremie) tussen de Franse en Duitse rente op tienjaars papier bereikte zelfs het hoogste niveau sinds 2017. In dat jaar begonnen de markten - met het oog op de populariteit van Marine Le Pen - rekening te houden met een ‘Frexit’ (een term die verwijst naar een vertrek (exit) van Frankrijk uit de eurozone). Zo’n Frexit zit er op dit moment niet in. Wel maken beleggers zich zorgen over de dure uitgavenplannen van de partij van Le Pen: de Franse overheidsschuld beslaat nu al meer dan 110% van het bbp.
De rente op Franse staatsobligaties nadert hiermee het renteniveau van Spaans overheidspapier. De kredietwaardering van Spanje is lager dan die van Frankrijk, maar de rente op tienjaars overheidsobligaties uit Spanje is op dit moment maar tien basispunten hoger dan op Frans overheidspapier met dezelfde looptijd.
Ratingbureau S&P stelde vorige maand de kredietbeoordeling van Frankrijk naar beneden bij, van AA naar AA-, met de opmerking dat het overheidstekort van deze op één na grootste economie van Europa aanzienlijk hoger lag dan verwacht (en ook hoog zou blijven). Op woensdag werd Frankrijk (samen met nog zes andere landen) door de Europese Commissie op de vingers getikt voor het overtreden van de begrotingsregels van de EU. Spanje wist een uitbrander te ontlopen, al overtreedt ook dat land de regel van 3% voor het begrotingstekort.
De risicopremie op Franse overheidsobligaties was niet de enige die de laatste tijd is opgelopen. De risicopremie tussen de Duitse rente op staatsobligaties en de rente op obligatieleningen van andere Europese landen (Italië, België) is de afgelopen twee weken eveneens gestegen. De nervositeit werkte ook door in de risicopremies op bedrijfsobligaties, al is het effect historisch bezien beperkt. De Franse banken werden het duidelijkst geraakt. Die houden een omvangrijke positie in Europese staatsobligaties aan in de portefeuille. Maar ook andere Europese ondernemingen hadden last van de oplopende risicopremies.
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft, om onrust op de markten voor staatsobligaties in te perken, in 2022 het zogenoemde Transmission Protection Instrument (TPI) in het leven geroepen. Als er iets misgaat, kan de ECB staatspapier inkopen om de obligatierente naar beneden te krijgen. Vooralsnog is dit instrument niet ingezet – en het bestaan ervan is waarschijnlijk genoeg om te voorkomen dat de risicopremies te hoog worden.
De komende weken blijven de obligatiemarkten waarschijnlijk wisselvallig vanwege de politieke onzekerheid. De belegger kan extra risico’s voor bepaalde obligaties in de koers verwerken. Voor de komende maanden voorzien we renteverlagingen door de centrale banken. In deze omstandigheden gaat onze voorkeur uit naar kwalitatief hoogwaardiger papier, zoals overheidsleningen en investment-grade bedrijfsobligaties.
