’Liberation Day’ ketent wereldhandel en financiële markten

Hoewel de tarieven al lang werden geanticipeerd, hadden weinigen verwacht dat de president zo ver zou gaan. Het tarievenpakket, op wat Trump 'Liberation Da' noemde, omvat een basistarief van 10% op import uit alle landen. Daarbovenop is Trump van plan om geïndividualiseerde wederzijdse hogere tarieven in te voeren voor landen waarmee de VS het grootste handelstekort heeft. Deze wederzijdse tarieven voor belangrijke handelspartners zijn nu vastgelegd op 20% voor de EU, 24% voor Japan, 32% voor Taiwan en 34% voor China. Het basistarief van 10% zal op 5 april van toepassing zijn, gevolgd door de geïndividualiseerde wederzijdse tarieven vanaf 9 april.

Wat Trump misschien als ‘Liberation Day’ beschouwt, is echter ‘Retaliation Day’ voor de rest van de wereld. En zoals de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, treffend zei: “Alle instrumenten liggen op tafel”.

De Amerikaanse aandelenmarkt heeft sinds de inauguratie van Trump en het begin van diens handelsoorlog minder goed gepresteerd dan de rest van de wereld. Woensdag kwam daar nog een schepje bovenop. De financiële markten reageerden geschokt en zowel de aandelenmarkten als de rente daalden na de toespraak van Trump. Beleggers geven duidelijk aan dat ze de voorkeur geven aan een beleid zonder handelstarieven. En deze nieuwe tarieven zijn de grootste die we tot nu toe hebben gezien. Waarom zijn beleggers zo afkerig van tarieven? Er zijn drie belangrijke redenen.

• Ten eerste zijn tarieven in feite een belasting. Hogere tarieven zullen dus ofwel de koopkracht van consumenten verminderen of de winstmarges van bedrijven drukken. Hoogstwaarschijnlijk zal het een combinatie van beide zijn.
• Ten tweede zal deze nieuwe belasting leiden tot een stijgende inflatie in de VS. Dit kan de Federal Reserve (Fed) dwingen om de rente op een hoog niveau te houden. In dat geval is de Fed niet in staat om de Amerikaanse economie te stimuleren met lagere rentes, terwijl die economie negatief wordt beïnvloed door de tarieven. De ruimte voor stimulering is minder dan in de vorige cyclus.
• Ten derde is er nog veel onzekerheid. Het is niet duidelijk wat het handelsbeleid over een week of maand zal zijn. Dit is immers de start van de onderhandelingen. Het kan lagere tarieven tot gevolg hebben, maar ook vergeldingsmaatregelen. En die kunnen tot weer hogere tarieven leiden. Dus nog steeds onzekerheid voor de financiële markten, bedrijven en consumenten. Als de onzekerheid langere tijd aanhoudt, beïnvloedt dat het gedrag, wat een negatieve invloed zal hebben op de reële economie.

De impact van de nieuw opgelegde tarieven reikt verder dan de Amerikaanse aandelenmarkt en kan de dynamiek van de wereldeconomie veranderen. Terwijl beleggers blijven worstelen met de onzekerheden rond het Amerikaanse handelsbeleid, blijft één ding zeker: ‘Liberation Day’ bevrijdt de VS niet, maar ketent de wereldhandel. De gevolgen zullen vooral ernstig zijn voor landen die sterk afhankelijk zijn van de handel met de VS, zoals Mexico en Canada. Hoewel de VS ook een grote handelspartner is voor China (de Aziatische fabriek) en de EU, maakt de export naar de VS slechts een beperkt deel uit van de totale economie in deze regio's, waardoor de gevolgen kleiner zullen zijn.

Desalniettemin zullen de gevolgen voor de Amerikaanse economie en de wereldeconomie negatief zijn als de tarieven worden ingevoerd zoals aangekondigd. Voor de Amerikaanse economie neemt de kans op een stagflatiescenario (hoge inflatie en lage economische groei) toe, samen met de kans op een recessie. Lees voor een diepgaander overzicht van de economische gevolgen van de tarieven onze analyse van het Economisch Bureau.

Hoewel de aankondiging van de tarieven op 2 april enige duidelijkheid heeft verschaft over het Amerikaanse handelsbeleid, verwachten we voor de nabije toekomst aanhoudende onzekerheid en marktvolatiliteit. De komende weken zullen waarschijnlijk in het teken staan van handelsbesprekingen en vergeldingsmaatregelen. Trump heeft eerder al laten zien dat hij bereid is om op zijn beurt concessies te doen.

Wij raden af om grote veranderingen door te voeren in tijden van marktonzekerheid. Voor langetermijnbeleggers kan een poging om de markt te timen immers een kostbare onderneming zijn, vooral tijdens marktturbulentie. Marktcorrecties van 10% zijn niet ongewoon en door belegd te blijven, vangt een belegger zowel de dalen als de pieken in de financiële markten op.

Daarnaast is het belangrijk om een goed gespreide portefeuille te hebben. Wij zijn momenteel licht overwogen in zowel aandelen als obligaties. Binnen obligaties hebben we een voorkeur voor obligaties van hoge kwaliteit, zoals staatsobligaties. Deze profiteren van de lagere rente en beschermen de portefeuille in de huidige situatie.

In februari hebben we een rotatie in onze portefeuille doorgevoerd door onze positieve houding ten opzichte van de VS en de IT-sector te verlagen. Tot nu toe is dit een goede beslissing gebleken. Op dit moment hebben we een neutrale visie op de VS, de EU en de opkomende markten, omdat we geen grote risico's willen nemen in deze tijden van grote onzekerheid. Tot slot blijven we onze scenario's evalueren en zullen we dienovereenkomstig handelen. Nochtans willen we benadrukken dat de onderhandelingen ook kunnen resulteren in lagere tarieven, wat positief zal zijn.

We zullen de situatie nauwlettend blijven volgen en u op de hoogte houden van alle ontwikkelingen.

Roel Barnhoorn

Hoofd Obligatiestrategie en lid van het ABN AMRO Beleggingscomité