De voedselketen zonder dieren

Duurzaamheid zat er altijd al in. Ooit ben ik als eerste in Brabant begonnen met biologische akkerbouw met behulp van high tech. Ook ben ik de eerste boerenvakbond begonnen, met als doel duurzaam voedsel te produceren voor een eerlijke prijs. Met de Vegetarische Slager was duurzaamheid niet zozeer de grootste drijfveer, maar dierenwelzijn. We wilden een zo smakelijk mogelijk alternatief maken voor vlees van dieren, en dat is gelukt. In 2018 hebben we De Vegetarische Slager-onderneming verkocht aan Unilever en zijn we begonnen met Those Vegan Cowboys, aan de ontwikkeling van Margaret.

Met Those Vegan Cowboys zijn we een traject gestart om van gras met precisiefermentatie caseïne te maken waarbij micro-organismen fungeren als koe. Caseïne is het melkeiwit in koemelk waarvan de kaas gemaakt wordt. In plaats van koemelk hebben we Margaret, de roestvrijstalen koe, en zij maakt deze caseïne nu van suiker. Met de caseïne kan kaas worden gemaakt die geheel identiek is aan koeienkaas, maar ook elke andere soort kaas. De kaas is nu nog niet te koop en de ontwikkeling zal ook nog wel enkele jaren duren. Vervolgens gaan we kijken hoe we van gras naar deze caseïne kunnen komen. Melkveehouders kunnen in de toekomst hun melkrobot vervangen door Margaret, die ‘gevoerd’ moet worden met gras. Eigenlijk is Margaret de koe van de toekomst.

Die doelgroep bestaat uit de grote groep zuivel- en vleesliefhebbers, of ze nou veganist, vegetariër, flexitariër of carnivoor zijn. Voor mensen die bang zijn dat ze hun stukje vlees of blokje kaas moeten missen, is het plantaardige vlees en de koeloze kaas een geweldig alternatief.

Dat herkennen we bij De Vegetarische Slager: die doet het goed in food service. Burger King heeft bijvoorbeeld van alle producten op de kaart een versie van De Vegetarische Slager. In Duitsland timmert Burger King bovendien erg actief aan de weg, en het resultaat is dat één op de vier broodjes Long Chicken die verkocht worden inmiddels plantaardig is. Dan heb je echt impact. En het is meteen een goede manier om een breed publiek kennis te laten maken met het plantaardige alternatief. Hetzelfde gebeurt ook bij Domino’s Pizza en Subway. Ik heb het liefste dat we helemaal stoppen met het gebruik van dieren in de voedselketen, simpelweg omdat het niet meer nodig is. Ik zie dat dat mogelijk is en ik ga daar honderd procent voor.

De plantaardige vegetarische hamburger is gezonder dan de rundvleesburger. Dat bleek onlangs onder meer uit een onderzoek van een bekend consumentenplatform. De kop was helaas dat vegetarische burgers nog niet gezond genoeg waren. Wat echter niet in de titel stond, maar wel in het artikel, is dat ze doorgaans gezonder zijn dan bijvoorbeeld hamburgers van rundvlees. Gezonder en duurzamer. Zo zitten er in vegaburgers en -worst vaak twee keer zo veel vezels als in een wortel of appel (5% vs 2,5%), terwijl in vlees nagenoeg geen vezels zitten. Dezelfde conclusie kun je ook trekken uit de Nutri-Score waarmee de gezondheid van de voedingswaarde van een levensmiddel wordt aangeduid. Zo hebben bij Albert Heijn De Terra Plantaardige Chipolataworstjes bijvoorbeeld met A een betere Nutri-Score dan de D van de AH dierlijke Chipolataworstjes.

Ik hoop dat de eiwittransitie in 2050 voor 80% gelukt is. Ik ben geen profeet, maar dat is mogelijk. Plantaardige vlees en zuivel vormen een steeds beter alternatief voor dierlijke producten. Mensen krijgen daardoor de ruimte om positiever te worden over het weglaten van het dier in de voedselketen. Vaak willen mensen dat wel, maar ze zijn tegelijkertijd bang om wat te missen, om zichzelf tekort te doen. Met goede alternatieven ontstaat ruimte voor het morele aspect: wat doen we dieren en de wereld eigenlijk aan? En naarmate dit morele aspect meer ruimte krijgt, ontstaat er druk op de achterblijvers. Wellicht komen we op een gegeven moment op een punt waarop vlees eten niet meer getolereerd wordt. We hebben vlees namelijk eigenlijk helemaal niet nodig, sterker nog het is een bedreiging voor onze gezondheid en leefomgeving. En ik denk persoonlijk, hoe fijn zou het zijn om samen te kunnen eten zonder deze morele knoop in onze maag.